Patronat
Instytutu Transportu Samochodowego

Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji, naprawy i modernizacji specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych przygotowany ze względu na pojawiające się nowe urządzenia techniczne, m. in.:
coraz częściej spotykane na rynku polskim, nowoczesne zbiorniki CNG, LNG i wodoru, służące do zasilania silników pojazdów samochodowych oraz urządzenia służące do podawania pod ciśnieniem płynnego betonu zamontowane na pojazdach drogowych, wymagają aktualizacji i opracowania skutecznych metod badawczych, adekwatnych do rozwiązań konstrukcyjnych występujących w tych urządzeniach.
Projekt rozporządzenia w § 1 w pkt 5 w odniesieniu do nowo wytworzonych zbiorników montowanych w zakładach wprowadza (wyłączenie dotyczące przeprowadzenia czynności montażowych przed pierwszym uruchomieniem urządzenia) próby funkcjonowania w pełni wyposażonego urządzenia, w celu sprawdzenia działania osprzętu zabezpieczającego, przeprowadzenia badań oraz wydania decyzji zezwalającej na eksploatację w przypadku, gdy posiadają protokół z badania i decyzję zezwalającą na eksploatację wydaną przez TDT w fazie wytwarzania.
Zgodnie z § 1 pkt 7 projektu podczas przeprowadzania próby ciśnieniowej zbiorników CNG, LNG i wodoru ciśnienie dopuszczalne zastępuje się ciśnieniem roboczym. Powyższa zmiana wynika z tego, iż zbiorniki LPG, CNG, LNG i wodoru wytwarzane są na podstawie odrębnych przepisów, które nakładają na wytwarzającego (producenta) obowiązek umieszczenia na nich w sposób trwały, w zależności od rodzaju zbiornika, parametrów technicznych takich jak ciśnienie robocze (PW).
W przypadku zbiorników LPG, CNG, LNG i wodoru wprowadzono zmiany w przeprowadzeniu ich badania okresowego i doraźnego jakim jest rewizja zewnętrzna. Rewizja zewnętrzna tych urządzeń obejmie tylko zakres czynności wskazanych w § 1 pkt 8 projektu rozporządzenia. W stosunku do pozostałych specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych rewizja zewnętrzna będzie polegała na ocenie wizualnej stanu zewnętrznej powierzchni, stanu zabezpieczeń antykorozyjnych, oznaczeń i opisów.
Dla zbiorników LPG, CNG, LNG i wodoru badania wykonywane są w większości przypadków po zdemontowaniu zbiornika z pojazdu lub też przy zamontowanym zbiorniku w pojeździe, w którym znajduje się materiał roboczy np. gaz LPG i CNG.
Badania wykonywane przez inspektora TDT, tj.: rewizja wewnętrzna wraz z próbą ciśnieniową przeprowadzana jest na zdemontowanym z pojazdu samochodowego zbiorniku bez osprzętu (urządzenie bezpośrednio zamontowane na zbiorniku, np. wielozawór). Próbę ciśnieniową zbiornika LPG, CNG, LNG i wodoru wykonuje się jako próbę hydrauliczną samego zbiornika. Po pozytywnym badaniu w zakresie rewizji wewnętrznej wraz z próbą ciśnieniową oraz po zamontowaniu osprzętu na zbiorniku przeprowadza się próbę szczelności zbiornika z osprzętem. Powyższe badanie przeprowadzane jest na zbiorniku z zainstalowanym osprzętem bezpośrednio przymocowanym do zbiornika, przed jego zamontowaniem w pojeździe samochodowym, gdyż inspektor TDT dokonuje badania urządzenia technicznego, jakim jest zbiornik LPG, CNG, LNG i wodoru oraz jego osprzętu i wyposażenia bezpośrednio zamontowanego do zbiornika, a nie instalacji gazowej, w jaką jest wyposażony pojazd.
Zamontowanie zbiornika w sposób właściwy w pojeździe oraz ocena jego elementów należy do zakładu, który przygotowuje zbiorniki do badań, wynika to m. in. z przepisów, na podstawie których zbiornik wraz z instalacją został zamontowany w pojeździe. Zakład powinien posiadać świadectwo homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem.
Projekt rozporządzenia w § 1 pkt 9 wprowadza dwa sposoby wykonywania próby szczelności zbiorników LPG, CNG, LNG i wodoru zamontowanych w instalacjach zasilania pojazdów.
W § 1 pkt 11 projektu rozporządzenia został dodany nowy rodzaj badania okresowego i doraźnego specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych, tj. badanie specjalne urządzenia służącego do podawania pod ciśnieniem płynnego betonu, zamontowanego na pojazdach drogowych. Powyższa zmiana została wprowadzona z uwagi na występujące w toku eksploatacji awarie i wypadki z udziałem urządzeń służących do podawania pod ciśnieniem płynnego betonu, których przyczyną były pęknięcia konstrukcji nośnej.
Badania specjalne będą wykonywane jako nieniszczące badania powierzchniowe elementów nośnych urządzenia. Badanie specjalne urządzenia służącego do podawania pod ciśnieniem płynnego betonu, zamontowanego na pojazdach drogowych będzie przeprowadzane nie później niż 6 lat od wytworzenia urządzenia lub po przepracowaniu 2500 mth. Następne badanie specjalne będzie przeprowadzane po upływie 6 lat lub przepracowaniu 2500 mth od dnia przeprowadzenia poprzedniego badania, jednak nie później niż 12 lat od wytworzenia urządzenia.
Kolejną wprowadzoną zmianą są nowe terminy badań takich specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych jak zbiorniki CNG, LNG i wodoru zamontowane na stałe w pojazdach samochodowych.
w odniesieniu do zbiorników CNG zamontowanych na stałe w pojazdach samochodowych w zakresie rewizji wewnętrznej i próby ciśnieniowej termin przeprowadzania badań technicznych został zmieniony z 10 lat na określenie - według zaleceń producenta, natomiast badania techniczne w zakresie rewizji zewnętrznej i próby szczelności będą przeprowadzane co 4 lata, zamiast co 3 lata. Termin badań przedmiotowych zbiorników został określony co 4 lata ze względu na potencjalne zagrożenie jakie stwarza nieprawidłowe użytkowanie tego typu zbiorników, poprzez wysokie ciśnienie pracy – ciśnienie panujące w zbiorniku podczas eksploatacji jest dziesięciokrotnie wyższe niż np. w zbiornikach LPG.
Ponadto również dla zbiorników LNG i wodoru sposób oraz konieczność przeprowadzania ponownych prób ciśnieniowych określa producent zgodnie z przepisami na podstawie, których urządzenia te zostały wytworzone. Zgodnie z pkt 2.1.3. załącznika 3B Regulaminu nr 110 EKG ONZ Baki na paliwo ciekłe, każdy bak kontroluje się wzrokowo co najmniej raz na 120 miesięcy po dacie rozpoczęcia jego użytkowania w pojeździe (dacie rejestracji pojazdu), a także w przypadku ponownego montażu, pod kątem uszkodzeń i zniszczeń zewnętrznych, w tym także pod taśmami mocującymi.
Zgodnie z pkt 11.1. części 1 Wymagania w zakresie montażu części i instalacji wodorowych przeznaczonych do stosowania z wodorem ciekłym w pojazdach napędzanych wodorem rozporządzenia Komisji (UE) nr 406/2010 z dnia 26 kwietnia 2010 r. „każda instalacja wodorowa podlega obowiązkowemu przeglądowi diagnostycznemu, który przeprowadza się co najmniej co 48 miesięcy od dnia rozpoczęcia eksploatacji oraz każdorazowo w przypadku ponownego montażu”.
Na podstawie pozytywnych wyników badań i wykonanych czynności, organ właściwej jednostki dozoru technicznego wydaje decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia technicznego, w której ustala formę dozoru technicznego, jaką będzie objęte to urządzenie.
Pojazd drogowy z zamontowanym urządzeniem służącym do podawania pod ciśnieniem płynnego betonu może być poddany badaniu technicznemu na stacji kontroli pojazdów przez diagnostę tylko wtedy, gdy urządzenie posiada protokół z badania przeprowadzonego przez TDT i decyzję zezwalająca na jego eksploatację, wydaną przez Dyrektora TDT.

Projekt rozporządzenia w załączeniu.